Apendiks, karnın sağ alt tarafında, ince bağırsağın ve kalın bağırsakla birleştiği yerde bulunur. Apendiks, kalın bağırsağın ilk kısmına bağlı yaklaşık 10 cm uzunluğunda bir tip şeklindedir. Apendiksin işlevi tam olarak bilinmemektedir. Bir teori, apendiksin iyi bakteriler için bir depo görevi gördüğünü ve ishalli hastalıklardan sonra sindirim sistemini yeniden başlatmayı sağladığını öne sürmektedir. Ancak, çoğunluk apendiksin sağlığa hiçbir fayda sağlamayan evrimsel bir kalıntı olduğuna inanıyor.
Apandisit nedir ?
Apendiksin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan hastalık apandisit olarak adlandırılır. Apandisit, genellikle bakteriyel bir enfeksiyondan kaynaklanır. Ancak apendiksin iltihaplanmasına neden olan tek şey bakteriyel enfeksiyon değildir. Apandisitin oluşmasına bakteriyel enfeksiyona ilave olarak, bağırsakta yer alan tümörler, sertleşmiş dışkı parçaları, bağırsaklarınızda yer alan yabancı bir cisim de sebep olabilir.
Apandisit toplumda yaklaşık %5 oranında görülen, yaygın bir sorundur. Erkekler, kadınlara oranla daha fazla etkilenmektedir. Her yaşta ortaya çıkabilmesine rağmen, apandisit 2 yaşından küçük çocuklarda çok nadirdir.
Apandisit belirtileri nelerdir ?
Apandisit belirtileri arasında en sık karşılaşılanları aşağıda listelenmektedir:
- Karnınızın sağ alt kısmında ağrı (Ağrı göbek çevresinde başlayabilir. Öksürme, yürüme, zıplama veya merdiven çıkma gibi hareketlerle şiddetlenebilir.)
- Kusma
- Ateş
- Şişkinlik
- Kabızlık veya ishal
- İştahsızlık
Apandisit teşhisi
Apandisit teşhisi zor olabilir. Çünkü semptomlar safra kesesi sorunları, mesane veya idrar yolu enfeksiyonu, Crohn hastalığı, gastrit, böbrek taşı, bağırsak enfeksiyonu ve yumurtalık sorunları gibi diğer hastalıkların semptomlarına benzerdir.
Apandisit teşhisi için doktorunuz öncelikle şikayetinizi dinleyip size sorular soracaktır. Sonrasında fizik muayene, kan ve görüntüleme testleri ile kesin tanı konulabilir.
Apandisit teşhisi için genellikle aşağıdaki testler kullanılmaktadır:
- Ağrınızı değerlendirmek için fizik muayene: Doktorunuz ağrılı bölgeye hafif baskı uygulayabilir. Basınç aniden serbest bırakıldığında, apandisit ağrısı genellikle daha kötü hissedilir ve bu da komşu peritonun iltihaplı olduğunu gösterir.Doktorunuz ayrıca karın sertliği ve iltihaplı apendiks üzerindeki baskıya yanıt olarak karın kaslarınızı sertleştirme eğilimi arayabilir. Doktorunuz alt rektumunuzu incelemek için rektum muayenesi yapabilir. Doğurganlık çağındaki kadınlara, ağrıya neden olabilecek olası jinekolojik sorunları kontrol etmek için pelvik muayene yapılabilir.
- Kan testi: Kan testi olarak, hemogram ve CRP sıklıkla istenilen tetkiklerdir. Bu tetkikler enfeksiyonla ilgili önemli bilgiler sunar.
- İdrar tahlili: Doktorunuz, ağrınızın nedeninin idrar yolu enfeksiyonu veya böbrek taşı olmadığından emin olmak için idrar tahlili yaptırmanızı isteyebilir.
- Görüntüleme testleri: Doktorunuz ayrıca apandisiti doğrulamak veya ağrınızın başka nedenlerini bulmak için karın röntgeni, karın ultrasonu, bilgisayarlı tomografi (BT) taraması veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) isteyebilir.
Apandisit tedavisi
Apandisit neredeyse her zaman acil olarak tedavi edilir. Apendektomi adı verilen apendiksin alınması için yapılan cerrahi, hemen hemen tüm apandisit vakaları için standart tedavidir.
Apendektomi, 5-10 cm ‘lik bir kesiden açık cerrahi olarak veya birkaç küçük delikten laparoskopik cerrahi yöntemiyle yapılabilir. Genel olarak, laparoskopik cerrahi daha hızlı iyileşmenizi ve daha az ağrı ve yara izi ile iyileşmenizi sağlar.
Ancak laparoskopik cerrahi herkes için uygun değildir. Apandisitiniz patlamışsa ve enfeksiyon apendiksin ötesine yayılmışsa veya apseniz varsa, cerrahınızın karın boşluğunu temizlemesine izin veren açık bir apendektomiye ihtiyacınız olabilir.
Ayrıca, apandisitiniz patlamış ve çevresinde bir apse oluşmuşsa, cildinizden apseye bir tüp yerleştirilerek apse boşaltılabilir. Apendektomi, enfeksiyon kontrol edildikten birkaç hafta sonra yapılabilir.
Bazı araştırmalar, akut apandisitin antibiyotiklerle tedavi edilmesinin ameliyattan kaçınmanıza yardımcı olabileceğini gösteriyor. Doktorunuz bu seçeneğin sizin için uygun olup olmadığına, diğer tüm sağlık koşullarınızı göz önüne alarak karar verecektir.
