Barbitüratlar, anksiyete, uykusuzluk ve nöbet bozukluklarının tedavisi için yaygın olarak kullanılan bir ilaç sınıfıdır. Birkaç spesifik endikasyonun yanı sıra, günümüzde yaygın olarak reçete edilmiyorlar. Barbitüratların yerini, büyük ölçüde çok daha güvenli ve daha az bağımlılık yapıcı olan benzodiazepinler almıştır.
Barbituratlar, merkezi sinir sistemi depresanları olarak bilinir. Beyindeki sinir hücrelerinin aktivitesini engelleyen bir nörotransmiter olan GABA’nın etkisini arttırırlar.
Tarihsel olarak, barbitüratlar anksiyete, epilepsi tedavisinde, uykuyu indüklemek için ve anestezik olarak kullanılmıştır. Günümüzde kullanımları birkaç özel koşulla sınırlıdır. Bunlar:
- Aşırı uykusuzluk vakaları
- Diğer ajanlara yanıt vermeyen nöbetler
- Anestezi indüksiyonu
- Gerilim tipi baş ağrılarını hafifletmek için asetaminofen ve kafein ile kombinasyon halinde.
Araştırmalar, özellikle ergenler arasında barbitüratların kötüye kullanımının arttığını gösteriyor. Genellikle kokain ve metamfetamin gibi uyuşturuculardan kaynaklanan uyarıcı etkilere karşı koymak için kullanılırlar.
Barbitüratlar, küçük dozlarda, uykulu ve sarhoş hissi verirler. Daha yüksek dozajlarda, kafa karışıklığı, konuşma bozukluğu ve sarhoşmuş gibi sendelemeler geliştirir. Çok yüksek dozlarda bilinç kaybına, nefes almada zorluklara ve bazen ölüme neden olabilir. Bu yan etkiler ve aşırı bağımlılık yaratması, bugün neredeyse hiç reçete edilmeme nedenleridir.
Farklı barbitüratlar türleri bulunmaktadır. Bu ilaçlar, ne kadar süre etki ettiklerine göre sınıflandırılırlar. Fenobarbital gibi uzun etkili barbitüratlar etkisini 24 saatten fazla sürebilir, bu da onları epilepside nöbetleri önlemek için diğer ajanlarla kombinasyon halinde faydalı kılar. Tiyopental nispeten kısa etkilidir ve genel anestezikler verilmeden önce anesteziyi indüklemek için kullanılır.
| Etken Madde | Yarılanma Ömrü |
|---|---|
| Amobarbital | 15-40 saat |
| Butabarbital | 100 saat |
| Butalbital | 35 saat |
| Mefobarbital | 34h + |
| Metoheksital | 2-6h |
| Pentobarbital | 15-50 saat |
| Fenobarbital | 37-140 saat |
| Primidon | 5-15 saat |
| Sekobarbital | 15-40 saat |
| Tiyopental | 3-11.5 saat |
| Amobarbital / Sekobarbital | 15-40 saat |
Barbitüratların yan etkileri
Barbituratlar, potansiyel olarak ciddi birçok yan etkiyle ilişkilendirilmiştir. Yaygın yan etkilerden bazıları şunlardır:
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- İshal
- Baş dönmesi
- Uyuşukluk
- Baş ağrısı
- Sinirlilik
- Düşük kan basıncı
- Bulantı ve kusma
- Vertigo
Barbitüratlar aşırı dozda son derece tehlikelidir. Aşırı doz belirtileri şunları içerebilir:
- Konsantrasyon zorluğu
- Bozulmuş karar verme ve yargılama yeteneği
- Uyumsuzluk
- Tembellik
- Konuşma bozuklukları
- Şaşkınlık
- Solunum problemleri, nefes alma sayısında ve şiddetinde azalma
- Koma ve ölüm.
Aşırı dozda barbitürattan kurtulan kişilerde kalıcı böbrek hasarı kalabilir.
Barbituratlar da son derece bağımlılık yapar ve bir kişi onları birkaç haftadan uzun süre alırsa bağımlı olma ihtimali yüksektir. Ayrıca iki hafta gibi kısa bir süre içerisinde ilaca karşı direnç gelişebilir. Bu, aynı dozun artık aynı etkiyi vermediği ve semptomları tekrar hafifletmek için dozajın artırılması gerektiği durumdur.
Bir aydan uzun süredir kullanan kişilerde barbitüratların aniden kesilmesi, halüsinasyonlar, yüksek ateş ve nöbetler gibi ciddi yoksunluk semptomlarına neden olabilir.
Hamilelik sırasında barbitürat almış kadınlardan doğan bebekler, barbitürat bağımlısı olarak doğabilir ve yoksunluk semptomları yaşayabilir.
