Besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES), gastrointestinal (GI) sistemi etkileyen nadir bir gıda alerjisidir. Çoğu gıda alerjisinin aksine, FPIES semptomları yemekten hemen sonra başlamaz. Bunun yerine, şiddetli semptomların başlaması saatler sürebilir.
En yaygın besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES) tetikleyicileri inek sütü, soya, pirinç ve yulaftır, ancak herhangi bir gıda FPIES semptomlarına neden olabilir. FPIES’nin tipik semptomları, yemekten iki saat sonra şiddetli kusma, ishal ve dehidrasyonu içerir. Bu belirtiler, kan basıncı ve vücut ısısındaki değişiklikler, uyuşukluk ve gelişme geriliği gibi diğer komplikasyonlara yol açabilir.
FPIES genellikle ciddi bir mide bakterisi olarak yanlış teşhis edilir, çünkü semptomlar çok benzerdir. Genellikle tetikleyici gıdaların tekrar tekrar yutulmasından saatler sonra şiddetli semptomlar başlar.
Besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES) nedenleri
FPIES’li bir çocuk, süt, pirinç, yulaf veya başka tetikleyici bir yiyecek yediğinde belirtiler ortaya çıkar. Tetikleyici gıda çocuğun diyetinden çıkarıldığında, FPIES semptomları azalır.
FPIES semptomlarının gelişmeye başladığı yaş, çeşitli faktörlere bağlıdır, ancak genel olarak, biberonla beslenen bebekler, yalnızca anne sütü alan bebeklerden daha erken belirtiler gösterir. Biberonla beslenen bebeklerde, reaksiyonlar süt, soya veya bazen pirinçten kaynaklanıyorsa, FPIES reaksiyonları yaşamın ilk birkaç ayında başlayabilir.
Sadece anne sütü alan bebekler için, FPIES reaksiyonları genellikle sadece diyetlerine başka yiyecekler eklendiğinde başlar. Bununla birlikte, reaksiyonları şiddetli olmasa da anne diyetindeki gıdaları tolere etmeyen bebeklerimiz olmuştur. Tipik olarak, çocuk semptomların gelişmesi için tetikleyici yiyeceği doğrudan almalıdır.
Besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES) belirtileri
Besin proteini ilişkili enterokolit sendromunun (FPIES) belirtileri ve şiddeti çocuktan çocuğa değişebilir. Belirtiler şunları içerebilir:
- Genellikle gıda yutulduktan iki saat sonra meydana gelen kusma
- Kusmadan sonra başlayan ishal
- Sıvı kaybı
- Şiddetli uyuşukluk
- Kan basıncı ve vücut ısısında değişiklikler
FPIES’li çocukların çoğunda büyüme normaldir ve tetikleyici gıdalardan kaçındığı sürece çocuk sağlıklıdır. Kronik FPIES’li çocuklar için büyüme endişeleri veya eşlik eden gastroözofageal reflü olabilir.
Besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES) teşhisi
FPIES’yi teşhis etmek zor olabilir. Semptomlar gıdayı yuttuktan hemen sonra gelişmediği için çocuğunuzu etkileyen spesifik tetikleyici yiyecek veya yiyecekleri bulmak zor olabilir. FPIES’li bazı çocuklarda, uygun tanıyı zorlaştırabilecek ek bir gıda alerjisi de olabilir.
Ek olarak, bazen FPIES tetikleyicileri, deri prick testi veya gıda IgE antikorlarını (RAST) ölçen bir kan testi gibi standart alerji testlerinde görünmez. Negatif bir alerji değerlendirmesi, bazı durumlarda teşhisi geciktirebilir, çünkü FPIES’nin ürettiği gecikmiş semptomların bir nedeni olarak bir gıda tetikleyicisi (inek sütü gibi) yanlış bir şekilde ortadan kaldırılabilir.
Doğru tanı deneyimli bir alerji uzmanı veya gastroenterolog tarafından diğer olası hastalıkları dışlayarak yapılır.
Gerçekleştirilebilecek diğer testler şunları içerir:
- Kan testleri : Reaksiyon sırasında yapılan testler teşhise yardımcı olabilir. Sonuçlar çocuğun enfeksiyona tepkisini yansıtabilir.
- Kontrollü oral gıda testi : Çocuğa kontrollü, klinik bir ortamda şüpheli “tetikleyici” olan gıda verilir ve yanıt için izlenir.
Besin proteini ilişkili enterokolit sendromu (FPIES) tedavisi
Her çocuğun FPIES reaksiyonu farklıdır, bu nedenle tedavi vaka bazında belirlenir. FPIES tedavisine ailenin katılımı çok önemlidir. Tedavi doktor ve aile işbirliğine dayalıdır. Çocuk alerji uzmanı, Çocuk gastroenteroloji uzmanı ve beslenme uzmanı ile birlikte bir planlama yapmak gereklidir.
Örneğin, süt ve soya bazlı bebek formüllerine tepki gösteren bebekler hipoalerjenik veya elemental formül üzerine yerleştirilebilir. Katılar diyetlerine sokulduğunda FPIES semptomları sergilemeye başlayan anne sütü alan bebekler kesinlikle emzirmeye geri dönebilirler. FPIES reaksiyonuna daha az gıda tetikleyicisinin sebep olan çocuklar, bu yiyecekleri yemekten kaçınabilir.
Bir çocuk ciddi bir kusma, dehidrasyon ve / veya vücut ısısında değişiklikler geçirirse, çocuğu şoktan korumak için derhal bir doktora götürülmelidir. Acil durumlarda, FPIES olayı için birincil tedavi rehidrasyon için intravenöz sıvılardır.
Bağışıklık reaksiyonunu azaltmak için steroid tedavileri de kullanılabilir. Bu tedaviler FPIES reaksiyonunu azaltmaya yardımcı olacaktır, ancak durumu tedavi etmeyeceklerdir. FPIES tedavisi bireyselleştirilmeli ve çocuk büyüdükçe sıklıkla değiştirilmelidir.
Yeni yiyecekler genellikle çocuğun diyetine çok yavaş bir şekilde sokulur. Yeni yiyecekler sağlık kuruluşunda küçük tadımlar şeklinde yapılır. Eğer herhangi bir alerjik reaksiyon gözlemlenmezse, yiyecek miktarının yavaşca arttırılarak tüketilmesi istenir.
Hastalığın seyri
Çoğu insan için FPIES yaşam boyu süren bir durum değildir. Aslında, birçok çocuk durumu üç yaşına kadar aşar.
Yeni bir FPIES çalışmasında:
- FPIES’leri arpa tarafından tetiklenen çocukların yüzde 100’ü durumu üç yaşına kadar aştı.
- FPIES’leri süt ürünleri tarafından tetiklenen çocukların yüzde 60’ı durumu üç yaşına kadar aştı.
- FPIES’leri pirinç tarafından tetiklenen çocukların yüzde 40’ı durumu üç yaşına kadar aştı.
Bazı çocuklar ergenlik ve sonrasında FPIES semptomlarını yaşamaya devam eder. Uygun tıbbi yardım ve doğru beslenmeyi sağlamak için kişiselleştirilmiş bir diyet planı ile, FPIES’li çocuklar sağlıklı büyüyebilir ve gelişebilir.