Beta laktamaz inhibitörleri, beta laktamaz enzimlerinin aktivitesini bloke eden ve bu sayede antimikrobiyal direnci önleyen beta laktam antibiyotiklerle birlikte uygulanan bir ilaç sınıfıdır. Kendi başlarına çok az antibiyotik aktivitesine sahip olmasına rağmen, beta laktam antibiyotiklerin bakteriyel bozulmasını önlerler ve böylece ilaçların etkili olduğu bakteri aralığını genişletirler. Bu yüzden, beta laktamaz inhibitörleri tek başına satılmamaktadır. Bunun yerine, benzer serum yarı ömrüne sahip bir beta laktam antibiyotiklerle birlikte formüle edilirler.
Beta laktamaz enzimleri, aşağıdaki bakterilerin belirli suşları tarafından üretilir:
- Bacteroides türleri
- Enterococcus türleri
- Hemophilus influenzae
- Moraxella catarrhalis
- Neisseria gonore
- Staphylococcus türleri
Beta laktamaz inhibitörlerinin en önemli kullanımı, gram negatif bakteriler, anaerobik mikroplar, metisiline duyarlı stafilokoklar ve streptokokların neden olduğu enfeksiyonların tedavisidir. Çünkü beta laktamaz üretimi bu patojenlerde beta laktam direncine önemli bir katkıda bulunur.
Yaygın olarak kullanılan beta laktamaz inhibitörleri aşağıda listelenmektedir:
- Beta laktam çekirdekli beta laktamaz inhibitörleri:
- Tebipenem, tebipenem-pivoksil formunda oral olarak uygulanan ilk karbapenemdir. Mycobacterium tuberculosis tedavisinde kullanılan bir karbapenem antimikrobiyaldir.
- Klavulanik asit veya klavulanat, genellikle amoksisilin ( Augmentin ) veya tikarsilin ( Timentin ) ile kombine olarak kullanılır. Amoksisilin/klavulanik asit solunum yolu enfeksiyonlarını, orta kulak iltihabını, sinüziti, cilt enfeksiyonlarını ve idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi ederken, tikarsilin/klavulanat alt solunum yolu enfeksiyonlarını, kemik enfeksiyonlarını, jinekolojik enfeksiyonları, eklem enfeksiyonlarını, cilt enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır.
- Sulbaktam genellikle, ampisilin ( Unasyn ) ya da sefoperazon ( Sulperazon ) ile birlikte, cilt, intrabdominal ve jinekolojik enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
- Tazobaktam genellikle piperasilin ( Zosyn ve Tazocin ) ile birlikte, toplum kökenli pnömoni, karın içi enfeksiyonlar, cilt enfeksiyonları ve jinekolojik enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
- Beta laktam çekirdeği olmayan beta laktamaz inhibitörleri:
- Avibaktam, seftazidim ( Avycaz ) ile birlikte, gram-negatif bakterilerin neden olduğu idrar yolu enfeksiyonları, karın içi enfeksiyonlar, piyelonefrit ve hastane kökenli pnömoniyi tedavi etmek için kullanılır.
- Relebactam, imipenem/cilastatin ( Recarbrio ) ile birlikte piyelonefrit, idrar yolu enfeksiyonları ve karın içi enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılır.
- Vaborbactam, meropenem ( Vabomere ) ile birlikte, idrar yolu enfeksiyonlarını ve piyelonefriti tedavi etmek için kullanılır.
