Demir Eksikliği Anemisi

Demir eksikliği anemisi, en yaygın anemi türüdür. Kanda yeterli miktarda sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin bulunmadığı durum olarak tanımlanabilir. Kırmızı kan hücreleri, vücut dokularına oksijen taşır. Adından da anlaşılacağı gibi vücudunuzda yeterince demir minerali bulunmadığında ortaya çıkar. Vücudunuzun hemoglobin yapmak için demire ihtiyacı vardır. Kan dolaşımınızda yeterince demir olmadığında, vücudunuz ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaz. Demir ayrıca sağlıklı hücreler, cilt, saç ve tırnakları korumak içinde gereklidir.

Demir eksikliği anemisi yaygın olsa da, birçok kişi bu durumun farkında değildir. Bu yüzden insanlar sebebini bilmeden yıllarca anemi semptomları ile yaşayabilmektedir.

Demir eksikliği anemisi, yetişkin erkeklerin yaklaşık %2’sinde, yetişkin kadınların ise yaklaşık %10’unda görülür.

Demir eksikliği anemisi belirtileri

Demir eksikliği anemisinin semptomları ilk başta hafif olabilir ve bunları fark etmeyebilirsiniz. Rutin kan tahlillerinde hafif anemisi olanlar semptomların farkında değildir.

Orta ve şiddetli demir eksikliği anemisinin semptomları şunları içerir:

  • Yorgunluk
  • Zayıflık
  • Soluk ten
  • Nefes darlığı
  • Baş dönmesi
  • Pas, buz, kum veya kil gibi yiyecek olmayan öğeleri yemeye yönelik garip istek
  • Bacaklarda karıncalanma hissi
  • Dil şişmesi veya ağrı
  • Soğuk eller ve ayaklar
  • Hızlı veya düzensiz kalp atışı
  • Kırılgan tırnaklar
  • Baş ağrısı
  • Özellikle çocuklarda iştahsızlık

Demir eksikliği anemisi nedenleri

Demir eksikliği anemisinin nedenleri aşağıdakilere bağlı olabilir.

Yetersiz demir alımı

Gıdalarla yetersiz demir alımı, demir eksikliği anemisinin en önemli nedenidir. Et, yumurta ve bazı yeşil yapraklı sebzeler gibi yiyecekler demir bakımından zengindir. Hızlı büyüme ve gelişme zamanlarında demir gerekli olduğundan, hamile kadınlar ve küçük çocuklar daha fazla demir açısından zengin yiyeceklere ihtiyaç duyabilir. Ayrıca vejeteryanlar, hayvansal gıdalardan alınan demirin yerine, demir alabileceği uygun gıdaları koymazsa, demir eksikliği anemisi yönünden önemli risk taşımaktadır.

Kadın olmak

Kadınlar adet sırasında kan kaybettiği için, genel olarak kadınlar demir eksikliği anemisi açısından daha büyük risk altındadır. Ayrıca hamilelik sırasında artan demir gereksinimi dolayısıyla demir eksikliği anemisine daha sık rastlanmaktadır.

Bebekler ve çocuklar

Bebekler, özellikle düşük doğum ağırlıklı veya erken doğanlar, anne sütünden veya formül mamadan yeterince demir alamayanlar demir eksikliği riski altında olabilir. Büyüme atakları sırasında çocukların ekstra demire ihtiyaçları vardır. Çocuğunuz sağlıklı ve çeşitli bir gıdalarla beslenmiyorsa, anemi riski altında olabilir.

Sık kan bağışlamak

Kan bağışı demir depolarını tüketebileceğinden, rutin olarak kan bağışı yapan kişilerde demir eksikliği anemisi riski artabilir. Kan bağışı ile ilgili düşük hemoglobin, daha fazla demir açısından zengin yiyecekler tüketerek giderilen geçici bir sorun olabilir.

Demir absorbe edememe

Bağırsakları etkileyen belirli bozukluklar veya ameliyatlar, vücudunuzun demiri emme şeklini etkileyebilir. Diyetinizde yeterince demir alsanız bile çölyak hastalığı veya mide bypass gibi bağırsak ameliyatları vücudunuzun emebileceği demir miktarını sınırlayabilir.

Endometriozis

Bir kadında endometriozis varsa, karın veya pelvik bölgede gizli kanama olduğu için bu durumda ağır kan kaybı olabilir.

Demir eksikliği anemisi teşhisi

Demir eksikliği anemisini teşhis etmek için doktorunuz aşağıdaki testleri yapabilir.

Tam kan sayımı : Genellikle doktorunuz isteyeceği ilk testtir. Kanı oluşturan hücrelerin miktarları ve oranları konusunda bilgi verir. Bu tahlil içerisindeki hemoglobin ve hematokrit düşüklüğü aneminin en önemli belirtecidir.

Serum demir düzeyi: Demir düzeyini belirlemek için kullanılan testtir.

Total demir bağlama kapasitesi: Vücuttaki demir metabolizması hakkında bilgi sahibi olunmasını sağlayan en önemli tıbbi tanı testlerinden bir tanesidir. 

Ferritin: Bu protein, vücudunuzdaki demirin depolanmasına yardımcı olur ve düşük bir ferritin seviyesi, genellikle düşük seviyede depolanmış demir olduğunu gösterir.

Transferrin: Serum plazmada demirin taşınmasını sağlayan temel proteindir. Anemilerin ve demir metabolizmasının değerlendirilmesinde kullanılır. 


Ek teşhis testleri
Kan tahliliniz demir eksikliği anemisini gösteriyorsa, doktorunuz altta yatan bir nedeni belirlemek için ek testler isteyebilir, örneğin:

Endoskopi: Doktorlar sıklıkla mide fıtığı, ülser veya midede kanama olup olmadığını endoskopi yardımıyla kontrol ederler.
Kolonoskopi: Alt bağırsak kanama kaynaklarını dışlamak için, doktorunuz kolonoskopi adı verilen bir prosedür önerebilir. Bir video kamera ile donatılmış ince, esnek bir tüp rektuma yerleştirilir ve kolonunuza yönlendirilir.
Ultrason: Kadınlarda ayrıca rahim fibroidleri gibi aşırı adet kanamasının nedenini aramak için pelvik ultrason kullanılabilir.

Demir eksikliği anemisi tedavisi

Demir takviyeleri

Demir tabletleri vücudunuzdaki demir seviyelerinin arttırılmasına yardımcı olabilir. Vücudun demiri daha iyi emmesine yardımcı olmak için demir tabletlerini aç karına almak önerilir. Midenizi rahatsız ederlerse, onları yemekle birlikte alabilirsiniz. Takviyeleri birkaç ay almanız gerekebilir. Demir takviyeleri kabızlığa veya siyah dışkıya neden olabilir.

Diyet

Aşağıdaki yiyecekleri içeren diyetler demir eksikliğinin tedavisine veya önlenmesine yardımcı olabilir:

  • Kırmızı et
  • Koyu yeşil yapraklı sebzeler
  • Kurutulmuş meyveler
  • Fındık
  • Demir takviyeli tahıllar

Bunlara ek olarak, C vitamini vücudunuzun demiri emmesine yardımcı olur. Demir tabletleri alıyorsanız, doktorunuz tabletleri bir bardak portakal suyu veya turunçgiller gibi bir C vitamini kaynağıyla birlikte almanızı önerebilir .

Kanamanın altında yatan nedeni tedavi etmek

Aşırı kanama eksikliğe neden olursa demir takviyeleri yardımcı olmaz. Doktor, adetleri ağır olan kadınlara doğum kontrol hapları yazabilir. Bu, her ay adet kanaması miktarını azaltabilir.

En ağır vakalarda kan nakli , demir ve kan kaybının yerini hızlı bir şekilde konulmasını sağlayabilir.

Cem Mersinli, yazılım alanındaki eğitimini 2005 yılında Ege Üniversitesi'nde tamamlamıştır. Sağlık sektörü ve sağlık hizmetleri pazarlaması özel ilgi ve uzmanlık alanları arasında yer almaktadır. Sağlık alanında literatür incelemeleri ve bilimsel çalışmaların takibini yaparak, konsultasyon.net üzerinde güncel içeriklerin paylaşımını planlamaktadır.

CEVAP VER

Please enter your comment!
Please enter your name here