Kognitif bozukluk, bir kişinin aynı yaştaki diğer kişilere kıyasla zihinsel yeteneklerinde (hafıza ve düşünme becerileri) fark edilebilir bir düşüş yaşadığı bir durumdur. Etkilenen kişilerin, aile üyeleri ve arkadaşlar tarafından fark edilebilecek kadar ciddi bilişsel değişiklikleri vardır, ancak etkilenen bireylerin günlük faaliyetlerini gerçekleştirme becerisi, Alzheimer ve demans hastalığındaki gibi önemli ölçüde etkilemez.
65 yaş üstü kişilerde görülme sıklığı %15-20 civarındadır. Kognitif bozukluğu olan kişiler, Alzheimer ve demans geliştirme konusunda daha yüksek riske sahiptir. Ancak kognitif bozukluk daima ilerleyici formda değildir. Birçok durumda stabil seyreder, hatta gerileyip, normal bilişsel fonksiyonların geri kazanılması mümkündür.
Kognitif bozukluk belirtileri
Kognitif bozukluğu olan kişiler hala kendilerine bakabilir ve normal günlük aktivitelerini yapabilir.
Kognitif bozukluk belirtileri şunları içerebilir:
- Sık sık bir şeyler kaybetmek
- Kafa karışıklığı
- Huzursuzluk
- Dikkat ve odaklanma problemleri
- Etkinliklere veya randevulara gitmeyi unutmak
- İsimleri unutmak
- Kelime bulmakta, aynı yaştaki insanlardan daha fazla zorlanmak
- Anlamsız cümleler kurma
- Hareket zorlukları ve koku alma duyusuyla ilgili sorunlar
- Görevleri yerine getirmede zorlanma
Kognitif bozukluğun nedenleri
Kognitif bozukluğun kesin nedeni tam olarak keşfedilmemiştir. Alzheimer ve demansa yatkınlığın ve serebrovasküler hastalıkların hastalığın gelişmesinde rol oynadığı düşünülmektedir. Bazı vakalarda aşağıdaki durumlar kognitif bozukluğun sebebi olabilir.
- Depresyon , stres ve kaygı
- Tiroid, böbrek veya karaciğer problemleri
- Uyku apnesi ve diğer uyku bozuklukları
- Beyindeki kan akımını etkileyen durumlar (tümörler, kan pıhtılaşması, inme, travmatik beyin hasarı, hidrosefali )
- B12 vitamini eksikliği
- Mineral düzeylerinde bozulma
- Göz veya işitme sorunları
- Çeşitli enfeksiyonlar
- Belirli ilaçların yan etkileri (örneğin, mesane rahatsızlıklarını, Parkinson hastalığını ve depresyonu tedavi etmek için kullanılan antikolinerjik ilaçlar)
- Alkolizm
Kognitif bozukluğun bu nedenlerinin çoğu tedavi edilebilir ve bu sorunlar tedavi edildiğinde kognitif bozukluk geriler.
Kognitif bozukluk teşhisi
Kognitif bozukluk teşhisi nöroloji ve psikiyatri uzmanları tarafından konulabilir. Öncelikle doktorunuz detaylı olarak öykünüzü dinleyecektir. Bu aşamada hastayı yakından tanıyan ve gözlemleyen birinin eşlik etmesi çok önemlidir. Doktorunuz hafıza, dikkat ve konsantrasyonu ölçen bir takım testler uygulacaktır. Ayrıca altta yatan nedeni tespit etmek için beyin mr görüntülemesi, kan ve idrar tahlilleri gibi tetkikler isteyebilir.
Kognitif bozukluk tedavisi
Şu anda kognitif bozukluğu tedavi etmek için hiçbir ilaç onaylanmamıştır. Alzheimer hastalığının semptomlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlar denenmiştir. Bazı denemeler, bu ilaçların kognitif bozukluk için kullanılmasının yararlı olduğunu bulurken, bazıları ise yararı olmadığı sonucuna varmıştır. NSAID’ler , ginkgo biloba ve E vitamini dahil olmak üzere diğer ilaçların kullanımının büyük bir fayda sağlamadığı düşünülmektedir.
Kognitif bozukluğun altında yatan bir neden varsa öncelikle bu nedeni tedavi etmeye odaklanmak gerekmektedir. Ayrıca, davranışsal veya psikiyatrik semptomlar (örneğin, ajitasyon, öfke, anksiyete, uyku sorunları, depresyon, deliryum) mevcutsa ve hastanın yaşam kalitesini bozuyorsa bu durumlar için çeşitli ilaçlar reçete edilebilir.
 fark edilebilir bir düşüş yaşadığı bir durumdur.){kind=link}