Kortikosteroidler (adrenal kortikal steroidler), sağlığın korunmasında önemli olan adrenal korteks tarafından üretilen doğal hormonlardır. Glukokortikoidler ve mineralokortikoidler olmak üzere iki tip kortikosteroid vardır.
Glukokortikoidler, örneğin kortizol ve kortizon, vücudun strese nasıl tepki verdiği ve ayrıca karbonhidrat, yağ ve proteini nasıl kullandığı için önemlidir. Doğal olarak oluşan ve sentetik glukokortikoidlerin çok güçlü anti-enflamatuar etkileri vardır ve enflamasyonu içeren durumları tedavi etmek için kullanılır. Glukokortikoidler ayrıca vücudun bağışıklık tepkisini azaltır, bu nedenle bağışıklık sistemi aşırı reaksiyona girdiğinde koşulları tedavi etmek için kullanılır.
Mineralokortikoidler, örneğin aldosteron, vücuttaki tuz ve suyun düzenlenmesi için gereklidir.
Kortikosteriodlarin görevleri
Doğal kortikosteriodlar, vücudun değişen ihtiyaçlarına cevap vermek için mesajlar iletmek üzere vücudun farklı bölgelerine seyahat eden hormonlardır. Kortikosteriod mesajları, stres yanıtı, bağışıklık yanıtı, inflamasyon seviyeleri, tuz ve su dengesi ve karbonhidratların ve proteinin parçalanmasını içeren vücut sistemlerinde etkilidir.
Glukokortikoidler vücudun antienflamatuar yanıtını aktive eder, bu nedenle iltihaptan kaynaklanan şişmeyi ve ağrıyı azaltmak için kullanılır. Glukokortikoidler ayrıca bağışıklık tepkisini azaltmak için çalışır ve bu nedenle alerjik reaksiyonlar veya otoimmün koşullar gibi durumlarda aşırı aktif olduğunda bağışıklık sistemini düzenlemek için kullanılır.
Mineralokortikoidler vücudun tuz ve su dengesi üzerinde etkilere sahiptir, bu nedenle herhangi bir tuz ve su dengesizliğini düzeltmek için veya doğal aldosteron seviyelerinin düşük olması durumunda ek olarak kullanılır.
Kortikosteroidler hangi hastalıklarda kullanılır?
Sentetik kortikosteroidler çok sayıda durum ve semptomu tedavi etmek için kullanılır. Sentetik kortikosteroidler, vücut doğal olarak kendi doğal kortikosteriodlerini yeterince üretemediğinde replasman tedavisi olarak kullanılır. Ayrıca iltihaplanma, otoimmün durumlar veya alerji semptomlarının olduğu durumları tedavi etmek için kullanılırlar. Kortikosteriodler, vücudu bir bütün olarak tedavi etmek için sistemik bir tedavi olarak oral olarak alınabilir veya etkilenen bölgeye kremler, inhalasyonlar, burun spreyleri, göz damlaları, kulak damlaları veya enjeksiyonlar gibi lokal bir etki için uygulanabilir.
Tedavi ettikleri hastalıklara örnekler:
- Alerjiler
- Astım
- KOAH
- Dermatit
- Ülseratif kolit
- Crohn hastalığı
- Multipl skleroz
- Nefrotik sendrom
- Adrenal yetmezlik
- İltihap
- Addison hastalığı
- Artrit
- Fibromiyalji ve lupus gibi romatizmal durumlar.
Kortikosteroidlerin yan etkileri nelerdir?
Kortikosteriodlerin yan etkileri doza ve ne kadar süre kullanıldığına bağlıdır. Kısa bir süre için düşük dozlar, uzun bir süre yüksek bir dozda alındıklarından daha az yan etkiye sahiptir. Bazı yan etkiler şunları içerir:
- Ayaklarda ve bacaklarda sıvı tutulması veya şişlik
- Yüksek tansiyon
- Kan şekeri seviyelerini arttırır
- Enfeksiyon riskinde artış
- Uykusuzluk hastalığı
- Kas güçsüzlüğü
- Mide rahatsızlığı
- Şişmiş yüz
- Ruh hali değişikliği
- Cilt incelmesi
- Morarma artışı
, sağlığın korunmasında önemli olan adrenal korteks tarafından üretilen doğal hormonlardır. Glukokortikoidler ve mineralokortikoidler olmak üzere iki tip kortikosteroid vardır.){kind=link}