Kurdeşen, kırmızı, kabarık ve kaşıntılı cilt döküntüsüdür. Döküntüler bazen pembe veya ten rengi de olabilir. Kurdeşen, ürtiker olarakta bilinmektedir. Bazı bölgelerde dabaz olarakta adlandırılmaktadır.
Çoğu durumda kurdeşen bir alerjen tarafından tetiklenmektedir. Alerjik bir reaksiyon meydana geldiğinde, vücut histamin adı verilen bir protein salgılar. Histamin salındığında, kılcal damarlar olarak bilinen küçük kan damarları sıvı sızdırır. Bu durum ciltte şişlik ve kızarıklığa neden olur.
Çoğu durumda, kurdeşen, alerji ilaçları ile hızla hafifletilebilen akut bir sorundur. Çoğu kızarıklık kendiliğinden geçer. Bununla birlikte, kronik vakalar ve şiddetli bir alerjik reaksiyonun eşlik ettiği kurdeşen, daha fazla tıbbi destek gerektirebilir.
Kurdeşen bulaşıcı değildir. Genel olarak, akut ürtiker ve kronik ürtiker olarak sınıflandırılır.
Akut ürtiker, 6 haftadan kısa süren kurdeşenlerdir. Antihistaminik ilaçlarla kolayca tedavi edilebilir.
Kronik ürtiker, 6 haftadan fazla süren kurdeşenlerdir. Nedeni belirlemek genellikle akut ürtikere göre daha zordur. Kronik ürtikerli çoğu insan için nedenini bulmak imkansızdır. Bazı durumlarda, bunun nedeni tiroid hastalığı, hepatit, enfeksiyon veya kanser olabilir.
Bu iki kategori dışında, fiziksel ürtiker, alerjik ürtiker, ısıya bağlı ürtiker, otoimmün ürtiker, dermatografi, enfeksiyon ilişkili ürtiker, strese bağlı ürtiker, kronik idiyopatik ürtiker grupları mevcuttur.
Kurdeşene ne sebep olur?
Kurdeşen, vücut bir alerjene tepki verdiğinde ve cilt yüzeyinin altından histamin ve diğer kimyasalları saldığında ortaya çıkar.
Histamin ve kimyasallar cilt altında iltihaplanma ve sıvının birikmesine neden olarak kabarmalara neden olur.
Bilinen tetikleyicilerin örnekleri şunlardır:
- Aspirin, ACE inhibitörleri, antibiyotikler ve steroidal olmayan antiinflamatuar ilaçlar (NSAID’ler)
- Kuruyemişler, kabuklu deniz ürünleri, gıda katkı maddeleri, yumurta, çilek, domates, patlıcan ve buğday ürünleri
- Grip , soğuk algınlığı, glandüler ateş ve hepatit B gibi enfeksiyonlar
- İdrar yolu enfeksiyonları ve boğaz ağrısı dahil olmak üzere bakteriyel enfeksiyonlar
- Bağırsak parazitleri
- Aşırı sıcaklıklar veya sıcaklıktaki ani değişiklikler
- Yüksek vücut ısısı
- Evcil hayvanlar temas
- Toz akarları
- Hamam böcekleri ve hamamböceği atıkları
- Lateks
- Polen
- Isırgan otu, zehirli sarmaşık ve zehirli meşe gibi bazı bitkiler
- Böcek ısırıkları ve sokmaları
- Bazı kimyasallar
- Tiroid hastalığı veya lupus gibi kronik hastalık
- Güneş ışığına maruz kalma
- Ciltte aşırı nem
- Yoğun egzersiz yapmak
- Tekstil ürünleri ile temas
Tüm vakaların yarısından fazlasında, insanlar asla kesin nedeni bulamazlar.
Kronik ürtiker, otoimmün bir yanıt olarak başlayabilir, ancak neden olduğu belirsizdir.
Kurdeşen belirtileri
Kurdeşen belirtileri aşağıdaki listelenmektedir.
- Ciltte yuvarlak veya oval, kırmızı, pembe veya ten rengi şişlik
- Kızarıklık
- Kaşıntı
- Yanma, batma
- Ağrı
Kurdeşen teşhisi
Kurdeşen teşhisi için doktorunuzun cildinizi görmesi birçok durumda yeterli olacaktır. Alerjiyi belirlemek için yama testi yararlı olabilir. Bazı durumlarda, kurdeşenin nedenini tespit etmek için alerji testleri istenir.
Kurdeşen tedavisi
Kurdeşen için en iyi tedavi, duruma sebep olan alerjeni bulup, teması ortadan kaldırmaktır. Ancak bu kolay bir iş değildir. Antihistaminikler genellikle semptomlardan kurtulmak için doktorunuz tarafından reçete edilir. Antihistaminikler, atakların oluşmasını önlemek için düzenli olarak alındığında en iyi sonucu verir.
Kronik kurdeşenler, antihistaminikler veya bir ilaç kombinasyonu ile tedavi edilebilir. Antihistaminikler rahatlama sağlamadığında, oral steroidler reçete edilebilir. Biyolojik bir ilaç olan omalizumab (Xolair), 12 yaşından büyük kişilerde kronik kurdeşenleri tedavi etmek için de onaylanmıştır.
Şiddetli ataklar için epinefrin enjeksiyonu veya kortizona ihtiyacınız olabilir .