Mikrositer anemi, küçük kırmızı kan hücreleriyle karakterize edilen bir anemi türüdür. Mikrositer anemide kırmızı kan hücrelerinin hem sayısı azdır hem de boyutları küçüktür. Mikrositoz, küçük kırmızı kan hücrelerini tanımlamak için kullanılan terimdir. Bu yüzden bu anemi türü mikrositer veya mikrositik anemi olarak adlandırılır.
Normal ortalama korpüsküler hacim (MCV) yaklaşık 80-100 fL’dir . MCV <80 fL olduğunda, kırmızı hücreler mikrositik olarak tanımlanır. Mikrositer aneminin tam kan sayımında en önemli belirteci düşük MCV’dir.
Mikrositer aneminin en yaygın nedeni demir eksikliğidir.
Mikrositer anemi nedenleri ve türleri
Mikrositer anemiler, kırmızı kan hücrelerindeki hemoglobin miktarına göre tanımlanabilir. Bunlar, hipokromik, normokromik veya hiperkromik olarak nitelendirilir.
1. Hipokromik mikrositer anemi
Hipokromik, kırmızı kan hücrelerinin normalden daha az hemoglobine sahip olduğu anlamına gelir. Kırmızı kan hücrelerinizdeki düşük hemoglobin seviyeleri, daha soluk renkli görünmesine neden olur. Hipokromik mikrositik anemide, vücudunuz normalden hem daha küçük hem de daha soluk olan düşük seviyelerde kırmızı kan hücrelerine sahiptir.
Mikrositer anemilerin çoğu hipokromiktir. Hipokromik mikrositer anemiler şunları içerir:
Demir eksikliği anemisi: Mikrositik aneminin en yaygın nedeni kandaki demir eksikliğidir. Demir eksikliği anemisine şunlar neden olabilir:
- Genellikle diyetinizin bir sonucu olarak yetersiz demir alımı
- Çölyak hastalığı veya Helicobacter pylori enfeksiyonu gibi durumlar nedeniyle demir emiliminin bozulması
- Kadınlarda sık veya ağır regl dönemlerine bağlı kronik kan kaybı veya üst gastrointestinal ülserlerinden veya iltihaplı bağırsak hastalığından kaynaklanan gastrointestinal (GI) kanamalar
- Gebelik
Talasemi: Talasemi, kalıtsal bir anormalliğin neden olduğu bir anemi türüdür. Normal hemoglobin üretimi için gerekli genlerdeki mutasyonları içerir.
Sideroblastik anemi: Sideroblastik anemi, gen mutasyonları nedeniyle kalıtsal (konjenital) olabilir. Vücudunuzun demiri hemoglobin yapmak için gereken bileşenlerden birine entegre etme yeteneğini engelleyen, yaşamın ilerleyen dönemlerinde edinilen bir durumdan da kaynaklanabilir. Bu, kırmızı kan hücrelerinizde demir birikmesine neden olur.
Konjenital sideroblastik anemi genellikle mikrositik ve hipokromiktir.
2. Normokromik mikrositer anemi
Normokromik, kırmızı kan hücrelerinizin normal miktarda hemoglobine sahip olduğu ve kırmızının renginin çok soluk veya derin olmadığı anlamına gelir. Normokromik mikrositik anemiye bir örnek:
Enflamasyon ve kronik hastalık anemisi : Bu koşullara bağlı anemi genellikle normokromik ve normositiktir (kırmızı kan hücrelerinin boyutu normaldir). Normokromik mikrositik anemi şu kişilerde görülebilir:
- Tüberküloz , HIV / AIDS veya endokardit gibi bulaşıcı hastalıklar
- Romatoid artrit , Crohn hastalığı veya diabetes mellitus gibi enflamatuar hastalıklar
- Böbrek hastalığı
- Kanser
Bu koşullar, kırmızı kan hücrelerinin normal şekilde çalışmasını engelleyebilir. Bu, demir emiliminin veya kullanımının azalmasına neden olabilir.
3. Hiperkromik mikrositik anemiler
Hiperkromik, kırmızı kan hücrelerinin normalden daha fazla hemoglobine sahip olduğu anlamına gelir. Kırmızı kan hücrelerinizdeki yüksek hemoglobin seviyeleri, onları normalden daha koyu bir kırmızı ton yapar.
Konjenital sferositik anemi : Hiperkromik mikrositik anemiler nadirdir. Konjenital sferositik anemi olarak bilinen genetik bir durumdan kaynaklanabilirler. Buna kalıtsal sferositoz da denir .
Bu bozuklukta kırmızı kan hücrelerinizin zarı doğru şekilde oluşmaz. Bu, sert olmalarına ve uygun olmayan şekilde küresel şekilli olmalarına neden olur. Kan hücrelerinde düzgün dolaşmadıkları için dalakta parçalanmak ve ölmek üzere gönderilirler.
4. Mikrositik aneminin diğer nedenleri
Mikrositik aneminin diğer nedenleri arasında şunlar bulunur:
- Kurşun toksisitesi
- Bakır eksikliği
- Bakır eksikliğine neden olan çinko fazlalığı
- Alkol kullanımı
- İlaç kullanımı
Mikrositer anemi belirtileri
İlk başta mikrositik aneminin herhangi bir semptomunu fark etmeyebilirsiniz. Normal kırmızı kan hücrelerinin eksikliği dokularınızı etkilediğinde semptomlar genellikle ileri bir aşamada ortaya çıkar.
Mikrositik anemilerin yaygın semptomları şunları içerir:
- Yorgunluk, halsizlik ve yorgunluk
- Dayanıklılık kaybı
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Soluk ten
Mikrositer aneminin teşhisi
Mikrositer anemiler, genellikle doktorunuz başka bir nedenden ötürü tam kan sayımı olarak bilinen bir kan testi istediğinde görülür. Tam kan sayımınız aneminiz olduğunu gösteriyorsa, doktorunuz periferik kan yayması olarak bilinen başka bir testle kan örneğinizi mikroskop altında inceleyerek kan hücrelerinizin boyutunu, yapısını ve miktarını detaylı bir şekilde değerlendirecektir .
Bu test, kırmızı kan hücrelerinizdeki erken mikrositik veya makrositik değişiklikleri tespit etmeye yardımcı olabilir . Hipokromi, normokromi veya hiperkromi periferik kan yayma testinde de görülebilir.
Doktorunuz sizi bir hematoloğa sevk edebilir. Hematolog, kan hastalıkları ile çalışan bir uzmandır. Hematoloji uzmanı, spesifik mikrositik anemi tipini en iyi şekilde teşhis edip tedavi edebilir ve altta yatan nedenini belirleyebilirler.
Mikrositik anemi teşhisi konulduğunda, durumun nedenini belirlemek için ek testler yapılacaktır. Çölyak hastalığını kontrol etmek için kan testleri yapabilirler. Kanınızda ve dışkınızda H. pylori bakteriyel enfeksiyonunu tespit etmek için testler yapılabilir.
Doktorunuz, mikrositik aneminizin nedeninin kronik kan kaybından kaynaklandığından şüphelenirse, yaşadığınız diğer semptomları sorabilir. Mide veya başka bir karın ağrınız varsa sizi bir gastroenteroloğa yönlendirebilirler. Kanama tespitine yönelik aşağıdaki testler yapılabilir:
Pelvik ağrısı ve ağır adet dönemleri olan kadınlar için, bir jinekolog rahim fibroidlerini veya daha ağır akışlara neden olabilecek diğer koşulları araştırabilir.
Mikrositer anemi tedavisi
Mikrositik aneminin tedavisi, durumun altında yatan nedene odaklanır.
Doktorunuz demir ve C vitamini takviyeleri almanızı önerebilir . Demir, kansızlığın tedavisine yardımcı olurken, C vitamini vücudunuzun demiri emme yeteneğini artırmaya yardımcı olur.
Akut veya kronik kan kaybı mikrositik anemiye neden oluyorsa veya katkıda bulunuyorsa, doktorunuz kan kaybının nedenini teşhis ve tedavi etmeye odaklanacaktır. Şiddetli dönemlerden demir eksikliği olan kadınlara doğum kontrol hapları gibi hormonal tedavi önerilebilir.
Kalp yetmezliği gibi komplikasyonlar için risk altında olabileceğiniz kadar şiddetli mikrositik anemi vakalarında, kırmızı kan kan transfüzyonu yaptırmanız gerekebilir. Bu, organlarınızın ihtiyaç duyduğu sağlıklı kırmızı kan hücrelerinin sayısını artırabilir.
Mikrositer aneminin riskleri
Mikrositer aneminin nedeni basit besin eksiklikleri ise, tedavi nispeten basit olabilir. Aneminin altında yatan neden tedavi edilebildiği sürece, aneminin kendisi tedavi edilebilir ve hatta iyileştirilebilir.
Çok ağır vakalarda, tedavi edilmeyen mikrositik anemi tehlikeli hale gelebilir. Doku hipoksisine neden olabilir. Bu, dokunun oksijenden yoksun kalması demektir. Aşağıdakiler dahil komplikasyonlara neden olabilir:
- Hipotansiyon olarak da adlandırılan düşük tansiyon
- Koroner arter problemleri
- Akciğer sorunları
- Şok
Bu komplikasyonlar, halihazırda akciğer veya kardiyovasküler hastalıkları olan yaşlı yetişkinlerde daha yaygındır.
