Kara mantar olarak da bilinen mukormikoz, nadir görülen ancak tehlikeli bir enfeksiyondur. Mukormisetler adı verilen bir grup küften kaynaklanır ve sıklıkla sinüsleri, akciğerleri, cildi ve beyni etkiler. Mukormikoz tedavi edilmezse ölümcül olabilir.
Mukormikoz genellikle, küf sporlarını soluma ve temasla bulaşır. Mukormikoza neden olan mantar grubu olan mukormisetler, özellikle toprakta ve yapraklar, kompost yığınları ve hayvan gübresi gibi çürüyen organik maddelerle birlikte çevrede bulunur. Daha çok yaz ve sonbaharda görülürler.
Özellikle bağışıklık sistemi yeterince güçlü olmayan kişiler risk altındadır. Mukormikoz kişiden kişiye bulaşıcı değildir.
Mukormikoz belirtileri nelerdir?
Mukormikoz belirtileri, mantarın vücudun neresini tuttuğuna göre farklılık gösterebilir.
Sinüs tutulumunda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Tek taraflı yüz şişmesi
- Baş ağrısı
- Burun veya sinüs tıkanıklığı
- Burun içinde veya ağzın üst kısmında hızla daha şiddetli hale gelen siyah lezyonlar
- Ateş
Akciğer tutulumunda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ateş
- Öksürük
- Göğüs ağrısı
- Nefes darlığı
Gastrointestinal tutulumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ateş
- Karın ağrısı
- Mide bulantısı ve kusma
- Sindirim sistemi kanaması
- Dışkıda kan
Cilt tutulumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ciltte siyah lezyonlar
- Ciltte kabarcıklar
- Ateş
- Kızarıklık
- Şişlik
- Ağrı
- Hassasiyet
- Ülserler
Beyin tutulumda aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ateş
- Zihinsel durum değişiklikleri
- Nöbetler
- Çeşitli nörolojik semptomlar
- Koma
Mukormikoz teşhisi
Mukormikoz teşhisi için öncelikle doktorunuz fiziksel muayene yapacaktır ve sizin mantarla olan temasınızı sorgulayan sorular soracaktır.
Akciğer veya sinüs enfeksiyonunuz var gibi görünüyorsa, doktorunuz burnunuzdan veya boğazınızdan sıvı örneği alabilir ve laboratuvarda test edilmek üzere gönderebilir. Ayrıca , test için küçük bir enfekte doku parçası alarak doku biyopsisi yapabilir.
Doktorunuz , enfeksiyonun beyninize veya diğer organlarınıza yayılıp yayılmadığını öğrenmek için BT veya MRI taramaları gibi görüntüleme testleri yapabilir.
Mukormikoz teşhisi
Mukormikoz tedavisinde ilk adım intravenöz (IV) antifungal ilaçlar ve cerrahi debridman yapmaktır. Cerrahi debridman, tüm enfekte dokuların çıkarılmasıdır. Enfekte dokunun çıkarılması enfeksiyonun daha fazla yayılmasını önlemenin çok etkili bir yoludur.
İntravenöz ve cerrahi tedaviye iyi yanıt veren hastalar, bu tedavilerin ardından bir süre daha oral antifungal ilaç kullanmaya devam eder.
Doktorunuzun mukormikoz için reçete edebileceği yaygın antifungal ilaçlar şunları içerir:
- Amfoterisin B
- Posakonazol
- Isavukonazol
Mukormikoz prognozu
Mukormikozun iyileşme şansı büyük ölçüde erken tanı ve tedaviye bağlıdır. Enfeksiyon tüm vücuda yayılma potansiyeline sahiptir. Bu tür ciddi enfeksiyonda ölüm oranı çok yükselmektedir.
Ölüm oranı, hastanın durumuna, mantarın tipine ve etkilenen vücut bölgesine bağlı olarak değişiyor. Tutulum bölgelerine göre ölüm oranları aşağıda listelenmektedir.
- Sinüs tutulumu %46
- Akciğer tutulumu %76
- Yayılmış mukormikoz %96
