Multipl skleroz için McDonald tanı kriterleri ms hastalığı tanısında kullanılan klinik, radyografik ve laboratuar kriterleridir. Bu kriterler ilk olarak 2001 yılında tanıtıldı ve birden çok kez revize edildi. En son sürümü 2017 yılında yayınlanmıştır.
Kriterler
Aşağıdaki kriterlerden bir tanesi karşılandığından MS tanısı konulabilir:
- ≥2 atak
- objektif klinik kanıtlarla ≥2 lezyonları olan
- ek veriye gerek olmadan
- ≥2 atak
- objektif klinik kanıtları olan 1 lezyon ve önceki lezyonları düşündüren klinik öykü
- ek veriye gerek olmadan
- ≥2 atak
- objektif klinik kanıtı olan 1 lezyonu olan ve önceki lezyonu düşündüren klinik öyküsü yok
- MR’da lezyonların belirgin alanda yayılması ile
- 1 atak(yani klinik olarak izole edilmiş sendrom )
- objektif klinik kanıtlarla ≥2 lezyonları olan
- MRG’de belirgin bir şekilde yayılması veya BOS’a özgü oligoklonal bantların gösterilmesi
- 1 atak (yani klinik olarak izole edilmiş sendrom )
- objektif klinik kanıtlarla birlikte 1 lezyon ile
- MR’da lezyonların belirgin alanda yayılması
- MRG’de lezyonların belirgin bir şekilde yayılması veya BOS’a özgü oligoklonal bantların gösterilmesi
Belli Bir Alanda Lezyonların Yaygınlaşması
Lezyonların belli bir alanda yayılması, aşağıdaki dört konumdan ikisinde veya daha fazlasında multipl sklerozun karakteristiği olan T1 T2-hiperintens lezyonları (≥3 mm uzun eksende symp3 mm) gerektirir :
- periventriküler (les1 lezyon, hasta 50 yaşın üzerinde değilse, bu durumda daha fazla sayıda lezyon aranması önerilir)
- kortikal veya juxtacortical (les1 lezyon)
- infratentoryal (les1 lezyon)
- omurilik (les1 lezyon)
Özellikle, optik nörit ile başvuran hastada, optik sinirin T2-hiperintens lezyonları, 2017 gözden geçirilmiş McDonald kriterlerinin, yerine getirilmesinde kullanılamaz.
Belli Bir Zamanda Lezyonların Yaygınlaşması
Lezyonların zamana göre yayılması iki kritere göre incelenebilir:
- önceki bazal MRG taramasına göre (zamanlamaya bakılmaksızın) yeni bir T2-hiperintens veya gadolinyum güçlendirici lezyon
- herhangi bir MRG taramasında gadolinyum güçlendirici lezyonun eş zamanlı varlığı ve güçlendirici olmayan bir T2-hiperintens lezyonu
Birincil ilerleyici multipl skleroz (PPMS)
Yukarıdaki kriterlere ek olarak, McDonald kriterleri ayrıca primer ilerleyici multipl skleroz tanısını da tanımlar.
- Prospektif veya retrospektif olarak saptanabilen 1 yıllık sakatlık ilerlemesi
- aşağıdakilerden ikisiyle:
- Aşağıdaki bölgelerden bir veya daha fazlasında multipl skleroz karakteristiği ≥1 T2-hiperintens lezyonları: periventriküler, kortikal veya juxtacortical veya infratentorial
- Omurilikte ≥2 T2-hiperintens lezyonları
- BOS’a özgü oligoklonal bantların varlığı
McDonald tanı kriterlerinin tarihçe ve etimolojisi
Kriterleri adını Ian McDonald ‘dan alır. Ian McDonald, 2001 yılında meslektaşları ile birlikte uzun yılları kapsayan analizler sonucunda, söz konusu kriterleri geliştirmiştir. (1933-2006).
McDonald tanı kriterlerinin önceki sürümler
McDonald kriterleri ilk olarak 2001 yılında tanıtıldı. 2005 yılında ilk revizesi yayınlandı. Sonrasında 2010 yılında üçünü kez revize edildi. 2016 yılında ise MAGNIMS tarafından dördnc kez revize edildi. En son 2017 yılında 2 kez revize edilerek, bugün kabül görmüş şekliyle sunulmuştur.
Aşağıda önceki sürümün özetleri bulunmaktadır, önceki literatürü okurken yararlı olabilir.
2001
Belli Bir Alanda Lezyonların Yaygınlaşması
4/4 aşağıdakilerden:
- 1 gadolinyum güçlendirici lezyon veya 9 T2 hiperintens beyin ve / veya kord lezyonu
- 1 veya daha fazla infratentorial lezyon
- 1 veya daha fazla juxtacortical lezyon
- 3 veya daha fazla periventriküler lezyon
Belli Bir Zamanda Lezyonların Yaygınlaşması
- İlk semptomların başlamasından en az 3 ay sonra ve yeni bir bölgede yapılan taramada 1 veya daha fazla yeni gadolinyum güçlendirici lezyon
VEYA
- Semptomların başlamasından en az 30 gün sonra yapılan taramayla karşılaştırıldığında 1 veya daha fazla yeni hiperintens T2 lezyonu.
Bu görüntüleme kriterleri ile aşağıdaki unsurlarda değerlendirilir.
- klinik belirti ve semptomlar
- BOS oligoklonal bantları
- olumlu görsel uyarılmış potansiyeller
2005
2005 yılında çeşitli revizyonlar önerildi.Revizyonlar aşağıdaki unsurları içerir :
- Multipl spinal lezyonlar, 3 mm’den daha büyük olmaları, uzunluğu 2 vertebra gövdesi yüksekliğinden daha kısa olmaları ve lezyonun, kord kesitinin sadece bir bölümünü kaplaması şartıyla beyin ve infratentor lezyon kriterleri yerine geçebilirler.
- güçlendirici bir omurilik lezyonu, güçlendirici bir beyin lezyonu için ikame edilebilir
- Zamana yaymak için yeni bir T2 lezyon keşif aralığı 3 aydan 1 aya kadar azaltılabilir
2010
Belli Bir Alanda Lezyonların Yaygınlaşması
Lezyonların belli alanlarda yayılması, aşağıdaki konumların iki veya daha fazlasında T2 parlak lezyonları gerektirir:
- periventriküler (≥ 3 lezyon)
- kortikal veya juxtacortical (les1 lezyon)
- optik sinir (les1 lezyon)
- infratentoryal (les1 lezyon)
- omurilik (les1 lezyon)
Belli Bir Zamanda Lezyonların Yaygınlaşması
Lezyonların belli bir zamanda yayılması iki koşuldan biriyle sağlanabilir:
- Önceki bir taramayla karşılaştırıldığında yeni bir lezyon (zamanlamadan bağımsız olarak)
- T2 parlak lezyon ve / veya gadolinyum arttırıcı
- Herhangi bir taramada asemptomatik güçlendirici bir lezyon ve güçlendirici olmayan bir T2 parlak lezyon varlığı
Primer ilerleyici multipl skleroz (PPMS)
Yukarıdaki kriterlere ek olarak, primer ilerleyici multipl skleroz tanısı da revize edilmiştir. Teşhis için gereklilikler:
- ≥1 yıl hastalık ilerlemesi (bu, ileriye dönük veya geriye dönük olarak belirlenebilir)
- belli bir alanda yayılma için genel kriterleri yerine getirmek
2017
Bu kriterlerin önceki revizyonlarında olduğu gibi, multipl skleroz tanısı klinik ve radyografik kanıtlar gerektirir . 2017 revizyonundaki iki büyük değişiklik:
- multipl skleroz erken tanısı klinik olarak izole sendrom , MR alan yayılma varlığı, BOS incelemesinde MR zaman yayılması gösterilmesine gerek olmadan, özgü oligoklonal band olan hastalarda yapılabilir
- optik sinirde olanlar hariç semptomatik ve / veya asemptomatik MRG lezyonları, alanda veya zamanda yayılımın belirlenmesinde göz önüne alınabilir.
