Hamilelik, erkekten gelen bir spermin, kadının yumurtalıklarından atılmış bir yumurtayı döllemesi sonucu oluşur . Döllenmiş yumurta daha sonra implantasyonun gerçekleştiği uterusa doğru ilerler . Başarılı bir implantasyon gebelikte sonuçlanır.
Ortalama olarak, tam süreli bir hamilelik 40 hafta sürer. Hamileliği etkileyebilecek birçok faktör vardır. Erken bir gebelik teşhisi ve doğum öncesi düzenli takip altında olan kadınların sağlıklı bir hamilelik yaşamaları ve sağlıklı bir bebek doğurmaları daha olasıdır.
Hamilelik döneminde neler yaşayabileceğinizi bilmek, hem sağlığınızı hem de bebeğin sağlığını izlemek için önemlidir.
Hamilelik Belirtileri Nelerdir ?
- Adet gecikmesi. Adet gecikmesi gebelik belirtilerinin ilk işaretidir; ancak her adet gecikmesi de gebeliğe işaret etmez. Adet gecikmesi çeşitli kadın hastalıkları sebebiyle de görülebilir.
- Göğüs ağrısı ve meme uçları. Hamilelikten kaynaklanan hormonal değişiklikler (östrojen, prolaktin ve progesteron hormonlarının salgılanması), göğüslerde ağrı yapabilmektedir. Göğüs ağrısı da adet belirtilerinden biri olduğundan, kesin hamilelik belirtisi olabilmek için tek başına yeterli değildir.
- Kanama ya da akıntı. Döllenme süreci gerçekleştikten sonra embriyo rahme yerleşirken vajinal kanamalar yaşanabilir. Bu kanamalar regl kanamalarından farklıdır ve erken hamileliği işaret edebilir. Kanama durumlarında kontrol amaçlı doktora görünmekte fayda vardır.
- Halsizlik ve uyku isteği. Vücutta progesteron hormonunda yaşanan artış uyku isteğine sebep olmaktadır. Bu nedenden dolayı hamilelik sürecinin ilk 4 ayında halsizlik ve uyku durumları sıklıkla yaşanmaktadır.
- Baş dönmesi. Erken hamilelik belirtileri arasında en çok görülen durumlardan bir tanesi de baş dönmesidir. Metabolik değişimlerden dolayı yaşanan baş dönmesi önemlidir ve takip edilmelidir.
- Mide bulantısı ve kusma. Döllenme sürecinin akabinde mide bulantısı ve kusma oldukça erken bir dönemde karşılaşılan durumlardandır. Mide bulantısı ve kusma durumu kimi kadınlarda ilk haftalarda görülebilirken kimilerinde ise 7. haftadan sonra görülebilmektedir.
- Sık sık idrara çıkma. Yine döllenme sürecinin ardından erken hamilelik belirtileri arasında sık sık idrara çıkma durumu yer almaktadır. Özellikle ilk bir ayda yaşanan süreç hamilelik belirtisine işaret eden en net olgulardan birisidir.
- Koku hassasiyetinin artması. Hormon salgısının artması, eskiden hoşnut olunan kokuların artık tiksindirici gelmesine neden olabilmektedir. Sigara, parfüm ya da çeşitli kokulara karşı duyulan hassasiyet artış gösterir ve bu durumda hamileliği işaret eden başka bir etkendir.
Hamilelik Testleri
Hamilelik testleri, evde kendi kendinize uygulayabileceğiniz ve sağlık kuruluşunda uygulanabilecek testler şeklinde iki kategoriye ayrılır.
Hamileliği tespit etmek için hCG (insan koryonik gonadotroponin) seviyesinin ölçümden yararlanılır. Bu hormon hem kan hemde idrardan ölçülebilir. Evde uygulanan gebelik testleri idrardan hCG ölçme yöntemi ile çalışır. Adet gecikmesini takip eden gnlerde uygulanabilir. Adet gecikmesi üzerinden geçen süre ne kadar uzunsa testin doğruluk oranı o kadar artar. hCG kanda idrara göre daha hızlı yükselir. Bu sebeple kan tahlili, idrar testlerine göre daha hassastır ve gebeliğin daha erken tespiti için daha güvenilir bir yöntemdir.
hCG hormon yüksekliği ile hamilelik düşündüren bir sonuç ortaya çıkarsa, hamileliği tam anlamıyla onaylamak ve hamileliğin sağlıklılığı hakkında fikir edinmek için ultrason ile görüntülemeye başvurulur.
Hafta Hafta Hamilelik
Hamilelik haftaları, hem sizin hemde bebeğiniz için tıbbi dönüm noktaları olarak nitelendirilebilecek üç trimesterda gruplandırılmıştır.
Birinci Trimester (Birinci Üç Aylık Dönem)
Bebek ilk trimesterda (1-12 hafta arası) hızla büyür. Fetusun beyin, omurilik ve organları gelişmeye başlar. Bebeğin kalbi bu trimester içinde atmaya başlar.
Birinci trimester aşk riskinin en yüksek olduğu dönemdir. Düşükle sonlanan gebeliklerin %85’i ilk üç aylık dönemdedir. Bu sebepten birinci trimesterda düşük riskine karşı daha dikkatli olmak gerekmektedir.
Birinci trimesterda rutin biyokimya tahlilleri, tiroid fonksiyon testleri, toksoplazma, kızamıkçık gibi enfeksiyon testlerinin yapılması gereklidir.
Birinci trimesterın sonu ikinci trimesterın başına denk gelen 11 – 14. haftalar arasında kromozom anomalilerini kontrol etmek için ikili tarama testi yapılması gereklidir. Anneden alınan örneği ile BHCG ve PAPP-A hormonlarına bakılır. Testin duyarlılığı %90 civarındadır.
İkinci Trimester (İkinci Üç Aylık Dönem)
İkinci trimester 13 – 27. haftalar arasını kapsamaktadır. Bu dönemde doktorunuz sizden detaylı ultrason isteyecektir. Bu dönemde bebeğinizin hareketlerini hissetmeye başladığınız dönemdir. Yolun yarısını tamamladığınız ikinci trimesterda hamileliğe bağlı nefes darlığı, baş dönmeleri, tansiyon problemleri, kabızlık, hemoroid, round ligament ağrısı ve uyku problemleri yaşabilirsiniz.
Üçüncü Trimester (Üçüncü Üç Aylık Dönem)
Doğum sürecinide içinde barındıran 28 – 40. haftaları kapsayan hamilelik dönemidir. Artık kendinizi daha yorgun hissetmeniz ve daha fazla kilo almanız normal bir durum. Bebeğinizde çok daha fazla gelişti. Işığı algılayabiliyor, gözlerini açıp kapatabiliyor. Bu dönemde kasılmalar ve sancılarda artış gözlemlenebilir.
Hamilelikte Beslenme
Sağlıklı bir hamilelik diyeti, normal sağlıklı beslenmenize ilave olarak, günlük ortalama 350 – 450 ek kalori ilave edilerek uygulanmalıdır. Sağlıklı bir hamilelik diyeti aşağıdaki unsurları dengeli bir şekilde barındırmalıdır;
- kompleks karbonhidratlar
- protein
- sebze ve meyveler
- tahıl ve bakliyat
- sağlıklı yağlar
Zaten sağlıklı bir diyetle besleniyorsanız, hamilelik için sadece küçük değişiklikler yapmanız yeterli olacaktır. Sıvı, lif ve demir açısından zengin besinler hamilelik sırasında özellikle önemlidir.
Vitaminler ve mineraller
Hamile kadınlar, hamile olmayan kadınlardan daha fazla miktarda vitamin ve minerale ihtiyaç duyar. Folik asit ve çinko dikkat edilmesi gereken unsurlardır.
Doktorunuz hem beslenme düzeniniz hakkında, hemde gerekli vitamin takviyeleri hakkında sizi bilgilendirecektir.
