Aritmi düzensiz kalp atışını ifade etmek için kullanılan terimdir. Aritmide kalbin elektriksel impulslarının normal sekansından değişiklik ve düzensizlik vardır. Elektriksel uyarılar çok hızlı, çok yavaş veya düzensiz olabilir.
Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli aritmi kategorileri vardır:
- Bradikardi (yavaş kalp atışı)
- Taşikardi (hızlı kalp atışı)
- Çarpıntı veya fibrilasyon olarak da bilinen düzensiz kalp atışı
- Erken kalp atışı veya erken kasılma
Çoğu aritmi şiddetli değildir ve komplikasyonlara neden olmaz. Bununla birlikte, bazıları inme veya kalp durması riskini artırabilir.
Yetişkin, sağlıklı bir bireyin kalp atış hızı dakikada 60-100 arasındadır. Bu hızın aşırı artması, azalması veya iki atım arasındaki düzenin bozulması aritmiye neden olur.
Bazı durumlarda aritmi yerine disritmi terimide kullanılabilir.
Aritmi nedenleri
Kalbiniz sağlıklı olsa bile aritmi yaşayabilirsiniz. Aşağıdaki durumlar aritmiye neden olabilir:
- Kalp hastalığı
- Kanınızdaki bozulmuş elektrolit dengesi (sodyum veya potasyum gibi )
- Kalp kasınızdaki değişiklikler
- Kalp krizi nedeniyle oluşan hasarlar
- Kalp ameliyatı sonrası iyileşme süreci
- Alkol kullanımı
- Diyabet
- Madde kullanım bozukluğu
- Çok fazla kahve içmek (kafein)
- Yüksek tansiyon
- Hipertiroidizm
- Stres
- Sigara içmek
- Bazı diyet ve bitkisel takviyeler
- Bazı ilaçlar
- Elektrik çarpması
Aritmi türleri
Aşağıda aritmi türleri ve bu türlerin özellikleri listelenmektedir.
Atriyal fibrilasyon
Bu, atriyumundaki düzensiz elektriksel aktivite sonucu oluşur ve neredeyse her zaman taşikardi içerir. En sık rastlanan aritmidir. Atriyal fibrilasyon (A-fib) yaygındır ve çoğunlukla 65 yaşın üzerindeki yetişkinlerde gelişir. Ancak hiçbir kalp hastalığı olmayan gençlerde de görülebilir.
Tek, güçlü bir kasılma üretmek yerine, bölme fibrilleşir veya titreme yapar, genellikle hızlı bir kalp atışı üretir.
Hastalarda genel olarak şiddetli çarpıntı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi ve seyrek olarak da bayılmaya bulguları oluşturmaktadır.
Atriyal fibrilasyon kalbin pompalama yetisini azaltabilir. Düzensizlik kalbin daha az etkili çalışmasına neden olabilir. Ayrıca uzun bir süre boyunca devam eden AF kalbi ciddi düzeyde zayıflatabilir ve kalp yetmezliğine yol açabilir.
Atriyal taşikardi
Atriyal taşikardide, genel olarak kalpteki elektriksel uyarının sinoatriyal düğüm dışında atriyumlardaki tek bir noktadan kaynaklandığı bir aritmi çeşididir.
Atriyal taşikardi ciddi bir durum olabilir ve genellikle tedavi edilmezse fibrilasyona yol açar.
Yüksek hızlarda, hastada hipotansiyon, baygınlık hissi, baş dönmesi yapabilir.
Supraventriküler taşikardi
Supraventriküler taşikardi (SVT) olarak bilinen durum, hızlı ancak ritmik olarak düzenli bir kalp atışına işaret eder. Birey, birkaç saniyeden birkaç saate kadar sürebilen bir hızlı kalp atışı yaşabilir. Bu tür taşikardilerin genel olarak hayatı tehdit edici bir yanı yoktur. Ancak mutlaka tedavi edilmelidir.
Ventriküler taşikardi
Ventriküler taşikardi (VT), karıncıklardan kaynaklanan ve dakikada 100’ün üzerinde olan kalp çarpıntısı atağıdır. VT ender olarak sağlıklı ve genç kişilerde görülse de, sıklıkla kalp damar hastalığı olan ve kalp krizi geçirmiş ve kalp yetmezliği bulunan hastalarda görülür.
VT ataklarında kalp etkili bir şekilde kasılamadığından çoğunlukla kan basıncında düşme, halsizlik ve ardından bayılma gelişir. Supraventriküler taşikardilerin (kulakçıklardan kaynaklanır) aksine VT’ler çoğu zaman hayatı tehdit eder.
Ventriküler fibrilasyon
Ventrüküler fibrilasyon, ventriküllerin hızlı, koordinasyonsuz ve çırpınan kasılmalarından oluşan düzensiz bir kalp ritmidir. Ventriküller kan pompalamaz, bunun yerine titreme yapar.
Ventriküler fibrilasyon hayatı tehdit edici olabilir ve genellikle kalp hastalığı ile bağlantılıdır. Bir kalp krizi genellikle bunu tetikler.
Uzun QT sendromu
Bu sendrom bazen hızlı, koordinasyonsuz kalp atışlarına neden olan bir kalp ritmi bozukluğunu ifade eder. Bu, hayatı tehdit edebilecek bayılma ile sonuçlanabilir.
Genetik duyarlılık veya bazı ilaçların alınması nedeniyle de ortaya çıkabilir.
Aritmi belirtileri
Aritmi fark edilebilir semptomlara neden olmayabilir. Bununla birlikte, bir doktor rutin bir muayene sırasında veya bir elektrokardiyogram (EKG) istedikten sonra bir aritmi tespit edebilir.
Bir kişi semptomları fark etse bile, mutlaka ciddi bir aritmiye sahip oldukları anlamına gelmez.
Hayatı tehdit eden aritmileri olan bazı kişilerde hiçbir belirti olmayabilirken, belirtileri olan diğerlerinde ciddi bir aritmi olmayabilir.
Belirtiler aritminin türüne göre değişmekle birlikte genelde aşağıdakileri içerir:
- Nefes darlığı
- Baş dönmesi
- Bayılma veya bayılma hissi
- Göğüste çırpınma hissi
- Göğüs ağrısı
- Baş dönmesi
- Yorgunluk
Aritmi komplikasyonları
Bazı insanlar aritmi nedeniyle aktif semptomlar görmeyebilir. Bununla birlikte, inme ve kalp yetmezliğini içerebilecek diğer komplikasyonları önlemek için tedavi gereklidir.
İnme : Atriyal fibrilasyon, kalbin etkili bir şekilde kan pompalamadığı anlamına gelir. Bu durum kanın havuzlarda toplanmasına ve pıhtı oluşturmasına neden olabilir.
Bir pıhtı yerinden çıkarsa, potansiyel olarak ölümcül tıkanmaya veya felce neden olan bir beyin arterine gidebilir. İnme beyin hasarına neden olabilir ve acil tedavi gerektirir.
Kalp yetmezliği: Uzun süreli taşikardi veya bradikardi kalp yetmezliğine neden olabilir. Kalp yetmezliği olduğunda, kalp vücuda ve organlarına yeterince kan pompalayamaz. Tedavi genellikle bunu iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Aritmi teşhisi
Bir aritmi teşhisi için, doktor olağandışı kalp atışını tanımlamalı ve kaynağını veya tetikleyicisini bulmaya çalışmalıdır. Bu, tıbbi öykü, aile öyküsü, diyet ve yaşam tarzını içerecek ayrıntılı bir anamnez gerektirir.
Doktor, aritmi teşhisini desteklemek için aşağıdaki testleri isteyebilir:
- Kan ve idrar tahlili
- EKG
- Holter monitörü, kalbi 1-2 gün boyunca kaydetmek için giyilebilir bir cihaz
- Ekokardiyografi
- Göğüs röntgeni
- Efor testi
- Elektrofizyolojik test
- Anjiyografi
Aritmi tedavisi
Aritmi tedavisi için, aritminin türüne ve şiddetine bağı olarak aşağıdaki tedavilerden bir veya birkaçı uygulanabilir.
Vagal manevraları: Bir kişinin evde yapabileceği belirli hareketler ve egzersizler, kalbin alt yarısının üstünde başlayan bazı aritmi tiplerini durdurabilir.
İlaçlar: Bunlar bir aritmi tedavi etmez, ancak genellikle taşikardi ataklarının azaltılmasında etkilidir. Bazı ilaçlar ayrıca kalpten elektrik iletimini teşvik eder.
Kardiyoversiyon: Doktor kalbi normal ritmine döndürmek için elektrik şoku veya ilaç kullanabilir.
Ablasyon tedavisi: Cerrah, kalbe bir veya daha fazla kateter yerleştirir. Kateterleri aritminin kaynağı olabileceğinden şüphelendikleri kalp bölgelerine yerleştirirler. Cerrah daha sonra bunları sıklıkla aritmiyi düzelten hasarlı dokunun küçük bölümlerini yok etmek için kullanacaktır.
Kalp pili : Kalp pili, anormal kalp ritimlerini kontrol etmeye yardımcı olmak için doktorun göğüs veya karın derisinin altına yerleştirdiği küçük bir cihazdır. Kalp pilleri, kalbi düzenli bir minimum hızda atmaya teşvik etmek için elektrik darbeleri kullanır.
İmplante edilebilir kardiyoverter-defibrilatör (ICD): Cerrah bunu sol köprücük kemiğine yakın implantlar. Cihaz daha sonra kalp ritmini izler. Alışılmadık derecede hızlı bir hız tespit ederse, kalbi normal hızına dönmesi için uyarır.
Labirent prosedürü : Labirent prosedürü sırasında, cerrah kalpte bir dizi cerrahi insizyon (kesi) yapar. Bunlar daha sonra yaralara dönüşür ve elektriksel uyarılara kılavuzluk ederek kalbin verimli bir şekilde atmasına yardımcı olan bloklar oluşturur.
Ventriküler anevrizma cerrahisi: Bazen, kalbe giden bir kan damarında anevrizma veya şişkinlik aritmiye neden olabilir. Diğer tedaviler etkili değilse, bir cerrahın anevrizmayı çıkarması gerekebilir.
Koroner bypass cerrahisi: Cerrah vücudun başka yerlerindeki arterleri veya damarları koroner arterlere bağlar. Bu, dolaşımın daralmış olan tüm bölgeleri atlamasına ve kalp kasına kan akışının iyileştirmesine yardımcı olur.
