Pernisiyöz anemi, B12 vitamini eksikliği nedeniyle, vücudun yeterince sağlıklı kırmızı kan hücresi yapamadığı bir durumdur. B12 vitamini, gıdalarla alınan bir vitamindir. Kan üretimi ve sinir sisteminin sağlıklı çalışması için büyük önem taşımaktadır.
Pernisiyöz anemideki B12 vitamini eksikliğinin, midede intrinsik faktör adı verilen bir maddenin üretilmesine engel olan bir otoimmün süreçten kaynaklandığı düşünülmektedir. Bu hatalı otoimmün süreçte vücut, parietal hücrelere saldıran ve onları yok eden antikorlar üretir. İntrinsik faktör, ince bağırsakta diyetle alınan B-12 vitamini emmek için gereklidir.
Yetişkinlerde B12 vitamini eksikliğine bağlı anemilerin yaklaşık %50’si pernisiyöz anemidir.
Pernisiyöz anemi, genel popülasyonda yüzde 0,1 ve 60 yaşın üzerindeki kişilerde yüzde 1,9 görülme sıklığıyla nadir görülen bir hastalıktır.
Bu hastalık makrokistik veya megaloblastik anemi olarakta bilinir. Makrokistik anemi iki önemli nedene bağlı olarak gelişir. B12 vitamini eksikliği ve folik asit eksikliği hastalığın iki alt türünü oluşturan nedenlerdir.
Günümüzde hastalık başarılı bir şekilde yönetilebilmektedir.
Pernisiyöz anemi belirtileri
Pernisiyöz aneminin ilerlemesi tipik olarak yavaştır. Kendinizi iyi hissetmemeye alışmış olabileceğiniz için semptomları hissetmeniz zor olabilir.
Yaygın semptomlar şunları içerir:
- Yorgunluk
- Zayıflık
- Baş ağrısı
- Göğüs ağrısı
- Kilo kaybı
- Soluk ten
Pernisiyöz anemiye bağlı olanlar da dahil olmak üzere, daha şiddetli veya uzun süreli B-12 eksikliği vakalarında, nörolojik semptomlar ortaya çıkabilir. Bunlar şunları içerebilir:
- Dengesiz bir yürüyüş
- Kollarda ve bacaklarda uyuşma olan periferik nöropati
- Kas Güçsüzlüğü
- Depresyon
- Hafıza kaybı
- Demans
Pernisiyoz anemiye bağlı olanlar da dahil olmak üzere, B-12 vitamini eksikliğinin diğer semptomları şunları içerir:
- Mide bulantısı ve kusma
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Kabızlık
- İştah kaybı
- Göğüste ağrılı yanma hissi
Pernisiyöz aneminin teşhisi
Doktorunuzun size pernisiyoz anemi teşhisi koymak için genellikle birkaç test yapması gerekecektir. Bunlar testler şunları içerir:
- Tam kan sayımı : Bu test, hemoglobin ve hematokrit seviyeleri gibi şeylere bakarak anemi tanısı koymayı sağlar.
- Retikülosit sayısı : Kırmızı kan hücrelerinin öncülü niteliğindeki bu hücrelerin sayısı, kemik iliğinin kırmızı kan hücresi üretimi hakkında bilgi verir.
- Periferik yayma : Kan hücrelerinin mikroskop altında incelendiği periferik yayma testi ile anormal özelliklere sahip kan hücreleri tespit edilebilir. Pernisiyöz anemide genellikle daha büyük eritrositler görülür.
- B-12 vitamini seviyesi : Aneminizin nedeni olarak B-12 vitamini eksikliğinden şüpheleniliyorsa, doktorunuz bu kan testi ile B-12 vitamini seviyenizi değerlendirebilir.
- Paryetal hücre antikorları : Kanda, midenin paryetal hücrelerine karşı antikorlar test edilir.
- Kemik iliği aspirasyon ve biyopsisi : Bu test, kemik iliğinizin sağlıklı olup olmadığını ve yeterince kırmızı kan hücresi yapıp yapmadığını gösterebilir. Pernisiyöz anemide kan hücrelerine dönüşen kemik iliği hücreleri normalden daha büyüktür.
Serum folat, demir ve demir bağlama kapasitesi testleri de pernisiyöz anemi veya başka bir anemi türü olup olmadığını göstermeye yardımcı olabilir.
Homosistein ve metilmalonik asit (MMA) seviyelerinizin yüksek olması, pernisiyöz aneminin bir işaretidir.
Pernisiyöz anemi tedavisi
Pernisiyöz aneminin tedavisi iki aşamalı bir süreçtir. Doktorunuz öncelikle B-12 vitamini eksikliğini tedavi edecektir.
Pernisiyöz aneminin tedavisi genellikle şunlardan oluşur:
- B-12 vitamini enjeksiyonları
- Tedavi süresince kan B-12 vitamini seviyesini takip
- B-12 vitamini dozajında buna göre ayarlamalar yapmak
B-12 vitamini enjeksiyonları, B-12 seviyeleri normale (veya normale yakın) dönene kadar günlük veya haftalık olarak verilebilir. Tedavinin ilk birkaç haftasında doktorunuz fiziksel aktivitenin sınırlandırılmasını önerebilir.
B-12 vitamini seviyeniz normal olduktan sonra, sadece ayda bir kez ilaç almanız gerekebilir.
B-12 seviyeniz normal olduktan sonra, doktorunuz enjeksiyon yerine oral dozlarda B-12 takviyesi almanızı önerebilir. Ancak pernisiyöz anemide bağırsakta emilim bozukluğu olabileceğinden dolayı oral tedavi nadiren tercih edilir.
