Non-Hodgkin Lenfoma Nedir ?
Non-Hodgkin lenfoma (Hodgkin olmayan lenfoma), lenfatik sisteminizden kaynaklanan bir kanserdir. Non-Hodgkin lenfomada tümörler lenfositlerden gelişir. Lenfositler bir tür beyaz kan hücreleridir.
Non-Hodgkin lenfoma diğer genel lenfoma tiplerinden daha sık görülür. Non-Hodgkin lenfoma birçok farklı alt tipi mevcuttur. Yaygın büyük B hücreli lenfoma ve foliküler lenfoma en sık görülen alt tipler arasındadır.
Non-Hodgkin lenfoma tanı ve tedavisinde gelişmeler bu hastalığa sahip kişilerin prognozunu artırmada yardımcı olmuştur.
Non-Hodgkin Lenfoma Belirtileri
Non-Hodgkin lenfoma belirtileri genelde aşağıdaki gibidir.
- Boynunuzdaki, koltuk altı veya kasıktaki ağrısız, şişmiş lenf bezleri
- Karın ağrısı veya şişmesi
- Göğüs ağrısı, öksürük veya solunum zorluğu
- Kalıcı yorgunluk
- Ateş
- Gece terlemeleri
- Açıklanamayan kilo kaybı
Non-Hodgkin Lenfoma Türleri
Hodgkin dışı lenfomanın birçok türü vardır. NHL olan kişilerin çoğunda B hücreli NHL görülürken (yaklaşık %85), diğer NHL vakaları T hücreli veya NK hücreli lenfomalardır.
NHL iki ana başlıkta incelenir:
- Yavaş gelişen veya diğer adıyla düşük dereceli veya indolent
- Hızlı gelişen veya diğer adıyla yüksek dereceli veya agresif
Yavaş Gelişen veya İndolent NHL
- Foliküler lenfoma – en sık görülen yavaş gelişen NHL türüdür
- Kronik lenfositik lösemi
- Kutanöz T hücreli lenfoma
- Lenfoplazmositik lenfoma
- Marjinal zon lenfoma
- Mukoza ile ilişkili lenfoid doku (MALT) lenfoması
- Küçük hücreli lenfositik lenfoma
- Waldenström makroglobulinemisi
Hızlı Gelişen veya Agresif NHL
- Diffüz büyük B hücreli lenfoma – en sık görülen hızlı gelişen NHL türüdür
- AIDS ile ilişkili lenfoma
- Anaplastik büyük hücreli lenfoma
- Burkitt lenfoma
- Merkezi sinir sistemi (MSS) lenfoması
- Foliküler lenfoma
- Lenfoblastik lenfoma
- MALT lenfoması (transforme)
- Mantle hücreli lenfoma
- Periferik T hücreli lenfoma
Her tür NHL için tedavi bulunmaktadır. Hızlı gelişen NHL hastalarının bazılarında şifa elde edilebilir. Yavaş gelişen NHL hastalarında tedavi ile hastalık yıllarca kontrol altında tutulabilir.
Non-Hodgkin Lenfoma Tanısı İçin Uygulanan Tetkikler
Lenfoma tanısı için genellikle aşağıdaki tetkikler kullanılır;
- Kan Testleri
- Bilgisayarlı Tomografi
- MRI
- PET-CT
- Kemik İliği Aspirasyon / Biyopsisi
- Lenf Bezi Biyopsisi
Non-Hodgkin Lenfoma Tedavisi
Non-Hodgkin lenfoma tedavisin genellikle aşağıdaki yöntemler kulanılır.
- Bekle ve Gör – Tedavisiz Takip : Hastalığın türü ve hastanın sağlık durumunun uygun olması halinde, herhangi bir tedavi uygulamadan, hastanın düzenli kontroller ile izlendiği, hastalığının gidişatının takip edildiği yöntemdir.
- Kemoterapi : NHL tedavisinde kemoterapi sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir. Bu tedavide genellikle birden çok ilacın kombine olarak kullanımı söz konusudur. Tedavi periyodu 3-4 haftada bir 1-3 günlük tedaviler şeklinde planlanır. Bu tedaviler hastalığın durumunda göre 4-6-8 olarak planlanabilir. NHL lenfoma tedavisinde en çok aşağıdaki kemoterapi kombinasyonları tercih edilir.
R-CHOP: Rituximab, siklofosfamid, doksorubisin (hidroksirubisin), vinkristin ve prednizon
R-FCM: Rituximab, fludarabin, siklofosfamid ve mitoksantron
R-CVP VEYA F-CVP: Rituximab veya fludarabin, siklofosfamid, vinkristin ve prednizon
R-HCVAD: Rituximab, siklofosfamid, vinkristin, doksorubisin ve deksametazon ile dönüşümlü olarak
R-MTXAraC: Rituximab, metotreksat, sitarabin (ara-C) - Radyoterapi : Lenfomada tek başına kullanılan bir tedavi yöntemi değildir. Genellikle kemoterapinin tek başına yeterli olmadığı, vücüdun belli bir noktasında çok fazla büyümüş kitlenin küçültülmesi için kullanılır. Radyoterapiye başvurulan durumlarda genellikle büyümüş kitle başka bir organa bası yapar. Bu durumun ortadan kaldırılmasında kemoterapi ile birlikte veya kemoterapi sonrası vücüdun tek bir noktasında kalan kitlenin tedavisi için başvurulur.
- Antikor tedavisi (Rituximab v.b) : Antikorlar, kanser hücrelerinin kemoterapiye daha duyarlı olmalarına sebep olarak kemoterapinin daha iyi etki etmesini sağlarlar. Pek çok antikor, bir rejimin bir parçası olarak kemoterapiyle birlikte verilir. R-CHOP rejimi buna örnek gösterilebilir.
- Kök Hücre Nakli : Yüksek doz kemoterapi ve radyoterapi ile hastanın kanser hücreleri öldürülürken, kemik iliği gibi yapılarda bu tedavilerden olumsuz etkilenir. Yüksek doz tedavi sonrasında daha önceden hastanın kendisinden yada bir vericiden elde edilen kök hücrelerin, tekrar hastaya verilmesi ve bu hücrelerin hastada yok olan yapıyı tekrar inşa etmesi ile sonuçlanan tedavidir. Bu tedavinin uygulanması uygun alt yapıya sahip hastanalerde birkaç hafta ile birkaç ay arasında sürebilir. Kök hücre tedavisi, tedavinin uygulanmasına bağlı riskler içeren bir tedavi türüdür.
